نهال سلطان مرکبات

نام : سلطان مرکبات – پوملو

نام انگلیسی :  POMELO

نام علمی : CITRUS MAXIMA

خانواده : مرکبات – RUTACEAE

نام های دیگر :   shaddock ، pummelo ، pamplemousse

Citrus maxima

سلطان مرکبات میوه ای از خانواده سدابیان، جنس مرکبات و از خویشاوندان نزدیک گریپ فروت می باشد اما از گریپ فروت بزرگتر است و بومی کشورهای جنوب آسیا و استوایی است.

در زبان مالایی و افغانستان و پاکستان pomelo نام دارد در هند به آن nobabمی گویند و به طور کلی به گریپ فروت چینی معروف است. در مالزی این میوه در پراک و ایپوه کشت می شود. منشأ پوملو از جزایر هند و مالزی بوده و سپس در جزایر فیجی پخش گردیده است. حدود 900 سال بعد از میلاد، دورگ های پوملو یا شدک در فلسطین شناخته شد و سپس به اروپا انتقال یافت. این گونه توسط یک کاپیتان کشتی اهل هند شرقی به نام شدک، نامگذاری شد .

این درختان در اندازه های متوسط اما به برگ ها، میوه ها و گل های بزرگ دیده می شوند.

پوملو بزرگ‌ترین میوه از خانواده مرکبات است. رنگ آن سبز کمرنگ و گاهی هم زرد با گوشت سفید است و به ندرت صورتی و قرمز است. پوست آن بسیار ضخیم و شیرین است، حدود 15 تا 25 سانتیمتر قطر دارد و وزن آن به 1 تا 2 کیلوگرم می رسد.

این میوه در هند، چین، ژاپن و … کشت می شود. گوشت پوملو رنگ های مختلف زرد، صورتی یا قرمز دارد، پوست آن بسیار ضخیم و رنگ آن در حالت رسیده از سبز تا زرد متغیر و حاوی مواد مغذی زیادی است که اغلب از آن برای تهیه انواع شیرینی، مارمالاد یا برخی دسرها استفاده می شود. گوشت پوملو خشک تر و کم آب تر و طعم آن کمی شیرین تر و ملایم تر از گریپ فروت است و مزه تلخی ندارد، البته انواع ترش این میوه هم یافت می شود.

برگ ها بیضی شکل، به طول 10.5 تا 20 سانتیمتر، دارای زایده ای در قسمت دمبرگ که برگ مانند است، می باشد.

گل ها و میوه ها به صورت منفرد روی شاخه ها و به تعداد 2 تا 20 عدد روی هر شاخه رشد می کنند.

شرایط محیط رشد:

درختان پوملو یکی از گونه های مرکبات هستند که نسبت به سرما بسیار مقام می باشند بنابراین جایگزینی مناسب برای درختان لیمو در نواحی دارای سرمای زودرس زمستانه یا دیررس بهاره هستند.

اگرچه این گیاه می تواند سرما را تا حدودی تحمل کند ولی برای رشد بهتر به آب و هوای گرمتر با میزان بارندگی زیاد نیاز دارد. بنابراین در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری بهتر رشد می کند. همچنین به خاک مرطوب نیاز دارند به طوری که در خاک های حاشیه ی رودخانه ها نیز به صورت خودرو می رویند.

خواص درمانی و کاربردها :

پوملو خواص گریپ فروت را دارد و سرشار از ویتامین های A، B ،C و املاح معدنی فسفر، پتاسیم، فیبر و آنتی اکسیدان است. ویتامین C پوملو چند برابر پرتقال و قابلیت جایگزینی با این میوه را دارد.

پوملو اشتها را تحریک می کند، هضم غذا را سرعت می بخشد و روی ترشحات معده و صفرا اثر غیرقابل انکاری دارد.

این میوه به دلیل دارا بودن پتاسیم، ادرارآور خوبی است، به دفع سموم و مواد زاید بدن کمک و از افزایش فشار خون جلوگیری می کند.

پوملو حاوی آنزیم های چربی سوزی است که از افزایش تری گلیسیرید و کلسترول بد خون پیشگیری و به کاهش قند خون کمک می کند و مصرف آن برای کسانی که قصد کاهش وزن دارند توصیه می شود.

گریپ فروت چینی به دلیل دارا بودن اسیدهای آلی طبیعی از خستگی، سستی و رخوت می کاهد.

ویتامین C آن برای تقویت خاصیت ارتجاعی عروق مفید است.

ویتامین A موجود در آن باعث تقویت بینایی می شود و به بهبود سریع زخم ها کمک می کند.

پوملو به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان های قوی با تقویت سیستم دفاعی بدن از بروز بیماری های عفونی می کاهد.

در پوست این میوه مقادیر زیادی بیوفلاونوئید وجود دارد که میزان استروژن را در بدن خانم ها متعادل و از ابتلا به سرطان سینه می کاهد.

پوملو را هم می توان به صورت تازه خورد و هم می توان آب آن را مصرف کرد. بهتر است انواع صورتی و قرمز آن را استفاده نمایید زیرا اینها حاوی مقادیر بیشتری از مواد مغذی هستند و در عین حال شیرین تر نیز می باشند.

برای آبگیری این میوه باید دقت کنید که در هنگام پوست کندن آن لایه ی داخلی اش را دور نیندازید زیرا حاوی مواد مغذی ضدسرطانی فوق العاده ای است.

پوملو همچون گریپ فروت، با داروهای کاهنده فشار خون، کلسترول خون و داروهای ضد صرع، ضد افسردگی و ضد تشنج ها تداخل داشته و با ایجاد فعل و انفعالات شیمیایی در بدن قادر است اثرات دارو را چند برابر یا فاقد اثر کند. بنابراین در صورت مصرف همزمان این میوه با داروهای فوق پزشک خود را مطلع سازید.

گلخانه و نهالستان فروزانی